سرمایه‌گذاری 228 میلیارد دلاری سامسونگ برای ساخت بزرگ‌ترین مرکز تراشه جهان در کره جنوبی
با بالا گرفتن دایره تحریم‌های آمریکا بر ضد چین و اعمال محدودیت‌های بی‌سابقه بر صنعت تراشه این کشور، آرام‌آرام دیگر کشورهای جهان به نقش بنیادین صنعت نیمه رسانا در حفظ و ارتقاء جایگاه تکنولوژیک کشور در عرضه بین‌المللی پی می‌برند. در آخرین تحول در این صنعت، شرکت سامسونگ از سرمایه‌گذاری 300 تریلیون وانی (نزدیک به 228 میلیارد دلاری) تا سال 2042 برای ساخت یک مجتمع نیمه رسانا در کره جنوبی خبر داده است. این حرکت را باید بخشی از تلاش گسترده‌تر دولت کره برای تقویت حوزه‌های راهبردی متنوعی مثل چیپ‌ست‌ها، نمایشگرها، باتری‌ها و خودروهای الکتریکی تلقی کرد. تأسیسات سامسونگ به‌گفته دولت کره بزرگ‌ترین نمونه در نوع خود در جهان خواهد بود.
سرمایه‌گذاری نزدیک به 300 تریلیون وانی سامسونگ قسمت بزرگی از پروژه 550 تریلیون وانی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی‌ست که دولت کره جنوبی در 15 مارچ 2023 منتشر کرده است. استراتژی سئول بر گسترش معافیت‌های مالیاتی و حمایت از رشد رقایت در زیر مجموعه‌های فناوری پیشرفته از جمله سازندگان چیپ‌ست، نمایشگر و باتری‌های تعلق گرفته است. این برنامه در حالی به فاز عملیاتی وارد می‌شود که دیگر کشورهای بزرگ جهان نیز تلاش‌هایی را برای بومی‌سازی صنعت چیپ‌ست آغاز کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین این موارد می‌توان به ایالات متحده اشاره کرده که چندی پیش جزییاتی از قانون موسوم به CHIPS Act را برای حمایت و اختصاص میلیاردها دلار در قالب یارانه برای سازندگان چیپ‌ستی که در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند، منتشر کرد.
در همین رابطه یون سوک یئول (Yoon Suk Yeol) رییس‌جمهور کره جنوبی با اشاره به گسترش جنگ اقتصادی که جدیداً با چیپ‌ست‌ها آغاز شده از تلاش کشورها برای اختصاص یارانه‌های کلان و حمایت‌های مالیاتی سخن می‌گوید. از دیدگاه رییس‌جمهور کره جنوبی حرکت سریع مطابق استراتژی‌های میان مدت تا بلند مدت برای صنایع با فناوری پیشرفته نظیر صنعت نیمه رسانا با توجه به موقعیت رقابتی آن در سطح جهانی، مسئله مرگ و زندگی خواهد بود. مجتمع 300 تریلیون وانی جدید سامسونگ در خارج از پایتخت کره جنوبی یعنی سئول ساخته می‌شود؛ جایی‌که مطابق خواسته دولت این کشور مجتمع‌های دیگری نیز در کنار سامسونگ قرار می‌گیرند تا در مجموع، آن‌چه خوشه عظیم نیمه رسانا یا semiconductor mega cluster خوانده شده، شکل بگیرد. این ایده کلیه مراحل زنجیره تأمین نیمه رسانا از طراحی چیپ تا ساخت نهایی آن را در بر می‌گیرد. در این مجتمع به‌گفته دولت کره جنوبی در مجموع 5 کارخانه سازنده چیپ‌ست در کنار هم قرار خواهند گرفت.
شرکت سامسونگ به‌جز فعالیت در حوزه ساخت چیپ‌ست‌های موبایلی (که البته در طی چند سال گذشته با مشکلاتی در بازدهی (yield) روبرو شد)، بزرگ‌ترین سازنده چیپ‌های حافظه در دنیا به‌حساب می‌آید که جدا از گوشی‌های تلفن همراه در کامپیوترهای مختلف از لپ‌تاپ‌های ساده تا سرورهای پیشرفته به‌کار گرفته می‌شوند. کره جنوبی علاوه بر سامسونگ، خانه یکی دیگر از بزرگان دنیای نیمه رسانا یعنی شرکت SK Hynix است که بعد از سامسونگ دومین سازنده بزرگ چیپ‌های حافظه در دنیا به حساب می‌آید. بدین‌ترتیب نگفته پیداست که کشوری در سطح کره جنوبی از پتانسیل بالایی برای سرمایه‌گذاری و گسترش هرچه بیش‌تر این حوزه برخوردار است. جدا از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، دولت کره نیز در طی پنج سال آینده بودجه‌ای نزدیک به 25 تریلیون وان را برای تحقیق و توسعه در فناوری‌های راهبردی نظیر هوش مصنوعی اختصاص خواهد داد. این کشور همچنین 360 تریلیون وان را به توسعه بسته‌بندی چیپ (chip packaging) و 100 تریلیون وان دیگر را نیز در سال جاری به تأسیسات آب و برق برای واحدهای صنعتی اختصاص خواهد داد.
نیمه هادی‌ها در طی چند سال گذشته و به‌خصوص بعد از بالا گرفتن اختلافات اخیر چین و آمریکا به یک فناوری کاملا سیاسی بدل شده و با سیاست دو وجهی آمریکا در این زمینه، حرکت و جنبش پیچیده‌ای را مابین کشورهای متحد پدید آورده است؛ آمریکا از یک سو تلاش گسترده‌ای را برای انتقال کارخانه‌های بزرگ سازنده چیپ به داحل مرزهای این کشور آغاز کرده و در این زمینه گام‌های عملی و قول‌های مساعدی را از بزرگانی مثل TSMC و سامسونگ دریافت کرده است. این کشور از سوی دیگر از هیچ تلاشی برای عقب نگه داشتن چین و جلوگیری از دستیابی رقیب دیرینه خود به فناوری‌های مدرن در صنعت نیمه رسانا فروگذار نکرده و دایره محدودیت‌های خود را از ممنوعیت فروش قطعات نیمه رسانا و تراشه‌ها، به ممنوعیت استفاده از فناوری و حتی انتقال کارکنان گسترش داده و متحدانی نظیر ژاپن و هلند را نیز ظاهراً در این داستان با خود هم‌راستا کرده است.
حمایت‌های دولتی از سامسونگ ممکن است امیدهای این مجموعه را برای رقابت با شرکت پیشروی TSMC (به‌عنوان سازنده برخی از پیشرفته‌ترین نیمه رساناها در دنیا نظیر چیپ‌ست‌های شرکت اپل) همچنان زنده نگه دارد. بخش تولید قراردادی سامسونگ آخرین بار در روند ساخت پروسسور Snapdragon 8 Gen 1 شرکت کوالکام نتایج چندان فوق‌العاده‌ای را به‌نمایش نگذاشت (تا جایی‌که کوالکام وظیفه ساخت نسل بعدی این پروسسور یعنی Snapdragon 8+ Gen 1 را به رقیب سامسونگ یعنی TSMC واگذار کرد) اما این شرکت در نقشه راه جدید خود از تلاش برای تبدیل شدن به سازنده پیشرفته‌ترین چیپ‌های جهان تا سال 2027 سخن گفته است. سهام شرکت سامسونگ در روز چهارشنبه (15 مارچ 2023) و اندکی پس از اعلام خبر سرمایه‌گذاری عظیم این شرکت در صنعت نیمه هادی با افزایش 1.3 درصدی روبرو شد.
منبع : CNBC
برگشت به بالا